Een ijzerzaag is een zogenaamde beugelzaag. Het losse zaagblad zit in een metalen beugel gespannen. Deze beugel kan zowel vast als verstelbaar zijn, in het laatste geval kun je zaagbladen van verschillende lengte gebruiken. Er zijn ook beugels waarin je het zaagblad schuin kunt zetten, wat van pas komt bij het afschuinen van buizen en profielen.
Kleine ijzerzagen – met een zaagblad van 15 cm lengte – worden juniorzaag of babyzaag genoemd. Ze zijn vooral handig voor het werken op moeilijk bereikbare plaatsen. Als je een goedkoop ijzerzaagje zoekt om sporadisch te gebruiken, is een juniorzaag alles wat je nodig hebt. In het tegenovergestelde geval – wanneer je dit soort klusjes zeer regelmatig aanpakt – zul je waarschijnlijk meer baat hebben bij een haakse slijper.
De handgreep
IJzerzagen zijn te koop met een grote variëteit aan handgrepen. Bij de simpelste juniorzagen vormen de beugel en de handgreep één geheel. Een eenvoudig rond houten handvat of een pistoolgrip werkt al een stuk prettiger. Daarnaast zijn er ijzerzagen met een ergonomisch softgrip handvat en met een speciale voorgreep, waarmee je de zaag beter kunt sturen. Welke uitvoering het beste is, hangt af van het gebruik: hoe vaker je met een ijzerzaag werkt, hoe meer plezier je zult hebben van een professionele, ergonomische handgreep.
Het zaagblad
Het zaagblad van een ijzerzaag is meestal gemaakt van HSS (High Speed Steel). Het is smal en voorzien van een groot aantal tandjes. Deze tandjes staan niet recht achter elkaar maar zijn ‘vertand’ gezet: ze verspringen afwisselend van links naar rechts. Bij de voorwaartse beweging happen ze een krulletje uit het materiaal, bij het terugtrekken wordt dit losgelaten. Hoe dikker het materiaal dat je wilt zagen, hoe grover de tandjes moeten zijn, en ook de vertanding speelt een rol.
Zagen met een ijzerzaag
Als je deze aanwijzingen volgt, vormt ook het hardste metaal geen probleem.
Span het zaagblad door aan het handvat te draaien of met de spanschroef. Het mag niet te strak of te slap gespannen worden, in beide gevallen kan het breken. Let op de juiste stand van de tandjes: die moeten van het handvat af wijzen.
Zet het zaagblad op de afgetekende zaaglijn en maak een inkeping door de zaag een paar keer naar je toe te trekken. Je kunt je duimnagel gebruiken als geleider.
Zaag langzaam. Als je te snel zaagt, komt er veel hitte vrij en kunnen de tanden verbuigen, vooral bij harde materialen.
Om oververhitting te voorkomen, kun je onder het zagen wat olie op het materiaal druppelen.
Zaag met lange halen, waarbij je het hele zaagblad gebruikt.
